جدایی¬گزینی فضایی در مادرشهرها: تحلیلی بر جغرافیای اجتماعی مادرشهر تهران

Authors

ابوالفضل مشکینی

حجت الله رحیمی

abstract

جدایی­گزینی فضایی در اکثر مادرشهرها به عنوان یک موضوع قابل­توجه مطرح می­باشد، چرا که از یک­سو مستعّد شکل­گیری آن می­باشند و از سویی، جهانی­شدن این فرایند را تقویت می­کند. هدف این پژوهش بررسی الگوهای فضایی جدایی­گزینی در مادرشهر تهران می­باشد. در این راستا هشت متغیر شامل موقعیت شغلی، میزان تحصیلات، کیفیت و مساحت مسکن، بُعد خانوار، سن سرپرست خانوار، قومیت و مذهب از داده­های ثانویه (مرکز آمار ایران،1385) استخراج و با استفاده از شاخص­ جدایی­گزینی فضایی دو گروهی و چندگروهی و بیضی انحراف استاندارد بررسی گردید. نتایج حاکی از وجود جدایی­گزینی فضایی در شهر تهران می­باشد، هرچند بین متغیرهای مختلف تفاوت­هایی وجود دارد. متغیرهای مذهب و قومیت، به ترتیب، در مقایسه با سایر متغیرها میزان بالاتری از جدایی­گزینی دوگروهی و چند­گروهی را نشان می­دهند، اما برخلاف نظریه همگون­سازی فضایی متغیر مذهب الگوی متمرکزتری را در مقایسه با قومیت داراست. هم­چنین، با استفاده از بیضی انحراف استاندارد مشخص گردید که تهران بر اساس متغیر مساحت خانه دارای ساختاری به شدت دوگانه می­باشد و بر خلاف نظریه­های رایج، افزایش بُعد خانوار همراه با افزایش مساحت محل سکونت نمی­باشد، بلکه خانه­های پرجمعیت و با مساحت کم در جنوب شهر و خانه­های با مساحت بالا و خانواده­های کم جمعیت در شمال آن مستقر گردیده­اند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیلی بر نقش شهر جدید پردیس در تمرکززدایی از مادرشهر تهران

     اصولاً شهرجدید با نگاهی که در این تحقیق بدان نگریسته شده، شهری است که به­عنوان یکی از راهبردها و الگوهای توسعه­ی شهری در جهت­جذب سرریزهای جمعیّتی شهرهای بزرگ و اسکان جمعیت مازاد مادرشهر طراحی، برنامه­ریزی و احداث شده و یا می­شود. نظر به اینکه شهر تهران از نظر مساحت و جمعیت اوّلین شهر کشور است و مهمترین کانون جذب جمعیت در ایران می­باشد؛ لذا محدودیّت­هایی از نظر امکانات و گسترش شهر و  همچنین عدم...

full text

توزیع فضایی خدمات شهری و نقش آن در توسعه پایدار شهر مطالعه موردی مادرشهر تهران

     توسعه شهری زمانی می تواند در جهت پایداری قرار گیرد که بتواند راهکارهایی مشخص، برای تامین مطلوب نیازهای خدماتی ساکنان ارائه دهد، لکن به علت نگرش بخشی، ضعف ساختاری مدیریت شهری و فقدان مشارکت مردمی، سازمان‌های خدمات رسان شهری نتوانستند به صورت کارا به توزیع فضایی عادلانه خدمات بپردازند. این پژوهش با هدف ارزیابی نقش توزیع فضایی خدمات شهری در توسعه پایدار شهر انجام شده است و در صدد است که توزیع...

full text

تحلیلی بر نقش شهر جدید پردیس در تمرکززدایی از مادرشهر تهران

اصولاً شهرجدید با نگاهی که در این تحقیق بدان نگریسته شده، شهری است که به­عنوان یکی از راهبردها و الگوهای توسعه­ی شهری در جهت­جذب سرریزهای جمعیّتی شهرهای بزرگ و اسکان جمعیت مازاد مادرشهر طراحی، برنامه­ریزی و احداث شده و یا می­شود. نظر به اینکه شهر تهران از نظر مساحت و جمعیت اوّلین شهر کشور است و مهمترین کانون جذب جمعیت در ایران می­باشد؛ لذا محدودیّت­هایی از نظر امکانات و گسترش شهر و  همچنین عدم توان...

full text

تحلیل فضایی در جغرافیای کشاورزی

فضا در جغرافیای کشاورزی به جهت ارتباط آن با کشاورزی‘ از جایگاه خاص و اهمیت ویژه ای برخوردار است و بر همین اساس‘ تحلیل فضایی بخش عمده مطالعات جغرافیای کشاورزی را تشکیل می دهد. در این مقاله‘ ضمن مروری بر اهمیت و نقش تحلیل فضایی در جغرافیای کشاورزی‘ نگرش جغرافیای کشاورزی به فضا‘ مفهوم کشاورزی‘ سؤالات اساسی در یک تحلیل فضایی‘ رویکردهای تحلیل فضایی در جغرافیای کشاورزی‘ نگرش سیستمی‘ شیوه های تحلیل ...

full text

تحلیلی بر عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر جغرافیای جنسیتی در کشور

چکیده برابری جنسیتی به عنوان یکی از مقولات مرتبط با توسعه‌ی اقتصادی- اجتماعی از اهمیت خاصی برخوردار است. نابرابری‌های جنسیتی دارای اثر منفی بر توسعه‌ی انسانی و ارتقای کیفیت نیروی انسانی دارد.این پژوهش بر آن است تا بر اساس مقایسه‌ی آمار سرشماری سال 1390 و 1394، بهبود وضعیت زنان را در مقایسه با مردان در مناطق مختلف کشور مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. این پژوهش با استفاده از نرم ...

full text

تحلیلی بر نابرابری‌های فضایی شهر تهران و پیش‌بینی اولویت برنامه‌ریزی

در عصر حاضر، اصلی‌ترین عامل بحران‌های جوامع بشری ریشه در نابرابری‌های اجتماعی و فقدان عدالت دارد. امروزه برنامه‌ریزان به‌ویژه جغرافی‌دانان با طرح عدالت فضایی یا توزیعی، راهبردهای جدیدی را در مسیر توزیع منافع همگانی بر‌اساس معیار‌های نیاز، استحقاق و منفعت عمومی ارائه می‌دهند. در این تحقیق، شهر تهران به‌عنوان نمونه، مورد مطالعه قرار گرفته است؛ به این دلیل که در این شهر، نابرابری فضایی نسبت به سای...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
برنامه ریزی و آمایش فضا

Publisher: دانشگاه تربیت مدرس

ISSN 1605-9689

volume 15

issue 4 2012

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023